Tại sao trong luật Cựu Ước Chúa cấm tạc và thờ tượng ảnh mà Giáo Hội vẫn cho phép?

Câu hỏi. Tại sao trong luật Cựu Ước Chúa cấm tạc và thờ tượng ảnh mà Giáo Hội vẫn cho phép? Trả lời:  Câu hỏi này cũng là vấn đề gây tranh c...

Câu hỏi. Tại sao trong luật Cựu Ước Chúa cấm tạc và thờ tượng ảnh mà Giáo Hội vẫn cho phép?

Trả lời: 

Câu hỏi này cũng là vấn đề gây tranh cãi giữa Công Giáo và Tin Lành. Tin Lành chỉ trích Công Giáo đã không trung thành với Luật Chúa khi cho tín hữu thờ ảnh tượng. Còn Tin Lành hoàn toàn không có ảnh tượng.

Trước hết xin trích lại mệnh lệnh ấy của Chúa: "Ngươi không được tạc tượng, vẽ hình bất cứ vật gì ở trên trời cao, cũng như dưới đất thấp, hoặc ở trong nước phía dưới mặt đất, để mà thờ. Ngươi không được phủ phục trước những thứ đó mà phụng thờ." (Xh 20,4-5).

Mệnh lệnh của Chúa trong đoạn trích dẫn rất rõ ràng, đó là cấm chúng ta phủ phục tôn thờ tượng ảnh. 

Tại sao trong Cựu Ước Chúa cấm dân chúng tạc ảnh tượng? 

Vấn đề được giải thích như thế này, từ thời xa xưa dân Israel đã luôn tin vào Giavê là Chúa duy nhất. Nhưng vì chưa có mặc khải nên họ không biết Giavê là ai và như thế nào. Trong khi đó các nước lân cận của Israel thờ các thần khác nhau và có tượng thần để thờ. Là những con người còn u mê, người Israel luôn dễ bị cám dỗ thờ ngẫu tượng vì họ cảm thấy cần một vị thần (ít nhất là tượng thần) hữu hình để thờ, chứ không phải một Thiên Chúa vô hình mà họ không biết như thế nào. Đọc lịch sử của Israel, chúng ta thấy rất nhiều lần dân học theo các dân ngoại bang để lập đàn tế thần, làm tượng thần... đặc biệt là câu chuyện trong sách Xuất Hành, dân đã đúc tượng con bò vàng để thờ. Như vậy, lý do dân đúc tượng thần để thờ là vì họ khao khát có một Thiên Chúa gần gũi để họ có thể nhìn thấy và thờ kính như các dân ngoại. Nhưng vì chưa có mặc khải của Tân Ước (của Chúa Giêsu) nên họ chưa nhận biết Thiên Chúa. Thiên Chúa cấm họ thờ tượng ảnh chính là vì sự thiếu hiểu biết này. Thay vì Thiên Chúa, họ có nguy cơ làm ra các tượng thần vô tri vô giác và đồng hóa chúng với Thiên Chúa như lời thánh vịnh mô tả: "Họ đổi Chúa vinh quang, lấy hình bò ăn cỏ" (Tv 106,20)

Tại sao Giáo Hội cho phép thờ ảnh tượng, như thế có trái luật Chúa không?

Trước tiên chúng ta cần phân biệt và hiểu rõ hai từ ngữ: Thờ phượng và tôn kính. Thờ phượng nói đến sự quy thuận, quỳ gối bái lạy và tuyên xưng. Còn tôn kính là thái độ tôn trọng và kính cẩn. Người Công Giáo chỉ thờ phượng một mình Thiên Chúa chứ không bất cứ một ai khác kể cả Đức Mẹ và các thánh. Tâm tình chúng ta có với Đức Mẹ và các thánh là tôn kính và yêu mến. Vậy nên, cần hiểu cho chính xác là chúng ta TÔN KÍNH chứ không THỜ PHƯỢNG ảnh tượng.

Giáo Hội cho phép làm và tôn kính ảnh tượng vì 2 lý do, thứ nhất Giáo Hội nhìn nhận sự yếu đuối của đức tin con người và cần có sự hỗ trợ của hình ảnh để nâng tâm hồn tín hữu lên thực tại siêu nhiên. Thứ hai, nhờ mặc khải của Chúa Giêsu chúng ta biết Thiên Chúa: "Ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha" (Ga 14,9). Trong khi dân Israel trong Cựu Ước vì không biết Thiên Chúa nên có nguy cơ làm ra ảnh tượng rồi đồng hóa xem đó là Chúa. Còn Giáo Hội của Tân Ước đã biết rõ Thiên Chúa là đối tượng đáng tôn thờ, nên không còn thờ ngẫu tượng nào khác nữa.

Bên cạnh đó, việc làm tượng ảnh của các thánh cũng được phép với mục đích tôn kính và noi gương như lời cầu nguyện sau đây: "Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, Chúa không chê bác việc tạc vẽ tượng ảnh các thánh, để mỗi lần con mắt thể xác chiêm ngưỡng ảnh tượng đó, chúng con cũng dùng con mắt ký ức để suy niệm các hành vi và đời sống thánh thiện của các Ngài mà bắt chước."

Tác giả M. Hạnh Tử