Công giáo phương đông là gì? Công giáo đông phương (GHCGĐP) là tên gọi để phân biệt giáo hội Công giáo thuộc nghi thức đông phương với Công ...
Công giáo phương đông là gì?
Công giáo đông phương (GHCGĐP) là tên gọi để phân biệt giáo hội Công giáo thuộc nghi thức đông phương với Công giáo tây phương theo nghi thức Roma. (GHCGTP)
Ngay từ khi mới thành lập, các cộng đoàn tín hữu công giáo đầu tiên ở những vùng khác nhau đã có những nghi thức và truyền thống khác nhau, vì thời bấy giờ cơ cấu của Giáo Hội chưa định hình rõ ràng và cụ thể như sau này (hay như bây giờ). Vào thời ấy trong Giáo Hội có năm cộng đoàn lớn đó là: Giêrusalem (Israel), Antiokia, Konstantinopel (Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay), Alexandria (Ai Cập) và Roma. Năm giáo đoàn này do năm vị thượng phụ kế vị các tông đồ lãnh đạo và có nghi thức phụng vụ khác nhau. Từ thế kỷ thứ V, đế quốc Roma có sự phân tách thành vương quốc phía đông với thủ đô là Constantinopel và vương quốc tây phương có thủ phủ ở Roma. Sự phân tách này cũng kéo theo sự phân chia Giáo Hội đông phương với những truyền thống khác nhau, trong khi Giáo Hội tây phương thống nhất theo truyền thống Latinh hay còn gọi là Giáo hội Công Giáo Roma.
Theo đó, GHCG ĐP không có sự thống nhất về nghi thức và truyền thống, mà mỗi giáo đoàn được tiếp tục duy trì theo nghi thức riêng từ xưa cho đến nay. Cũng cần phân biệt CG ĐP với Chính Thống Giáo, vì mặc dù cả 2 giáo hội này thuộc về đông phương xét theo địa lý, nhưng CG ĐP có hiệp thông với Tòa Thánh Roma và được tính là một thành phần của GH CG, trong khi đó Chính Thống giáo thì không hiệp thông với Công giáo Roma.
Có thể xếp các Giáo Hội Đông Phương (bao gồm cả GH Chính Thống) thành 4 nhóm lớn sau đây dựa theo nghi thức và truyền thống của họ.
1. GH Chính Thống Byzantin (theo nghi thức Byzantin) do thượng phụ đại kết của Constantinopel lãnh đạo.
2. GH Chính Thống ĐP bao gồm nhiều giáo đoàn nhỏ với lịch sử hình thành và nghi thức phụng vụ khác nhau, thậm chí có cả sự khác biệt về giáo lý và thần học.
3. GH Assyria ĐP được xem là giáo hội lâu đời nhất.
4. GH Công Giáo ĐP hiệp thông với Tòa Thánh. Giáo Hội Đông Phương có nghi thức phụng vụ riêng và bộ giáo luật riêng, nhưng vâng phục Đức Giáo Hoàng và là thành phần chính thức của GH Công Giáo.
Khác và giống nhau giữa CG Đông Phương và CG Tây Phương (Roma)
+ Khác: GH Đông Phương có nghi thức phụng vụ riêng, có Bộ Giáo Luật riêng, đặc biệt nổi bật là việc cử hành Thánh Lễ vẫn theo nếp cũ tức là linh mục và giáo dân cùng quay về một hướng khi dâng lễ. Linh mục của GH Đông Phương được phép lập gia đình trước khi chịu chức phó tế. Khi còn là chủng sinh, họ được phép chọn lựa làm một linh mục độc thân hay linh mục có vợ và nếu muốn có vợ thì phải cưới trước khi chịu chức thánh. Tuy nhiên, linh mục có vợ sẽ không được chọn làm giám mục. Nói khác đi, giám mục được chọn lựa từ các linh mục độc thân.
+ Giống: Có cùng niềm tin, giáo lý và thần học, hiệp thông trọn vẹn với nhau. Thế nên trong trường hợp tín hữu Công giáo theo nghi thức Roma (ví dụ như tín hữu Việt Nam chúng ta) đi lao động hay du lịch ở một nước không có nhà thờ công giáo Roma thì vẫn được tham dự thánh lễ và rước lễ thành sự trong một nhà thờ của GH CG Đông Phương.
Theo ghi nhận thì Công Giáo Đông Phương không có mặt ở Việt Nam và như vậy thì 100% tín hữu Việt Nam đều thuộc về Giáo Hội Công Giáo Roma (Tây Phương).
Tác giả: M. Eugenius Nguyen OCist
Bài đọc: Thuy Duong Tran
Bình luận